English
De Atlantikwall
Om een geallieerde invasie tegen te gaan, werd langs de kust van West-Europa een verdedigingslinie gebouwd, de 'Atlantikwall'. Deze liep dwars door het Haagse Bos.
Om een geallieerde invasie tegen te gaan, werd langs de kust van West-Europa een verdedigingslinie gebouwd, de 'Atlantikwall'. Deze liep dwars door het Haagse Bos.
Dwars door het Haagse Bos
In het Haagse Bos lag een vijfenhalve km lange en 27 meter brede tankgracht. Nu is het een sloot. Deze tankgracht was onderdeel van de Atlantikwall, een belangrijke verdedigingslinie van het Duitse leger die van Noorwegen tot Spanje liep en was gebouwd om een geallieerde aanval vanuit zee het hoofd te bieden.
Ter hoogte van deze tankgracht lag midden op de Laan van Nieuw Oost-Indië een verdedigingsstelling, met een pantserafweergeschut waarmee de kruising Laan van Nieuw Oost-Indië / tankgracht werd bestreken. In het Haagse Bos bevond zich een groot aantal bunkers, die onder andere in gebruik waren als keuken en munitiedepot.
Eindredactie: Stichting 3 maart 1945
Op 3 maart 1945 wilden de geallieerden de V2 lanceerinstallaties in het Haagse Bos bombarderen. De wijk Bezuidenhout werd onbedoeld in het hart geraakt. Dit vergissingsbombardement van het Bezuidenhout trekt door jarenlange geheimzinnigheid over de oorzaak nog steeds de aandacht van de media. In 1972 werden geheime dossiers in het National Archives in London over het bombardement openbaar. Hierin lezen we wat er werkelijk fout ging op 3 maart 1945.
Het bombardement was een uiterste poging van de Britse luchtmacht om de lancering van Duitse V2-raketten te stoppen. Deze raketten veroorzaakten in Londen duizenden doden ondanks luchtaanvallen met kleine jachtvliegtuigen op de vele V2-doelen in en rond Den Haag. De Britse luchtmacht besloot daarom tot een aanval met middelzware bommenwerpers op een westelijk en oostelijk richtpunt op de Leidsestraatweg in het Haagse Bos.
Een groep van 27 bommenwerpers moest het onder een wolkendek verscholen bos met behulp van radioapparatuur bombarderen. Dat ging enorm mis. De noordenwind was tijdens het bombardement veel sterker dan men had verwacht. De bommen vielen nu ver naast het westelijk richtpunt. De andere 24 bommenwerpers hadden per ongeluk een doel midden in de wijk Bezuidenhout. Zij kwamen van een ander vliegveld, waar de inlichtingenofficier de verkeerde coördinaten meegaf. Hij had verticaal en horizontaal verwisseld…. Ook hier vielen bommen op en naast het richtpunt.
De Engelse archieven maken duidelijk dat de Britten al op 18 maart wisten door welke fout(en) het bombardement van 3 maart was misgegaan. De officiële lezing bleef echter dat er een verkeerde inschatting was gemaakt van de wind. Veel mensen wilden de officiële lezing niet geloven. Zij kwamen met eigen theorieën. De Britten zouden het Bezuidenhout bewust hebben gebombardeerd, bijvoorbeeld om het communistische verzet te raken of om Duitse radiozenders uit te schakelen die een rol zouden hebben gespeeld bij het Englandspiel (een mislukte spionageoperatie). Met het openen van de geheime dossiers in 1972 kwam uiteindelijk de ware toedracht in de openbaarheid.
Oorspronkelijke tekst: Jan van Wandelen.
Beeld: Haags Gemeentearchief.
Bronnen: anemaa.home.xs4all.nl.
Eindredactie: Stichting 3 maart '45.
De vijvers in het Haagse Bos zijn een geliefde vogelspotplek van vier Hollandse jongens: Jan van den Ende (1922-2008), Henk Bennink (!922), Henk Kortekaas (1923-2005) en Dick Eijsbertse (1926). Jan en Henk Bennink woonden in Bezuidenhout, te weten in de Wilhelmina van Pruisenstraat (nr.?) en de Schenkstraat 247; de andere Henk en Dick woonden elders in de stad.
Ieder weekend tijdens de oorlogsjaren trokken ze erop uit om in de omgeving van Den Haag spannende soorten vogels te spotten. De Tweede Wereldoorlog is in volle gang en hun vogelavonturen gaan gepaard met mitrailleurgeschut, een opstomende Armada en een niet ontziende bezetter. Deze avonturen zijn opgetekend in het dagboek ‘Geheime vogeldagboek 1940-1945’, nauwgezet genoteerd door de twintigjarige Kortekaas.
Het Haagse Bos heeft tijdens de oorlog veel schade opgelopen, met name door de aanleg van de Atlantikwall en houtroof door de bevolking voor brandhout. Na de bevrijding stond nog slechts 15% van alle bomen in het Haagse Bos overeind. In het dagboek beschrijft Henk Kortekaas de gevolgen van de bomenkap voor zijn geliefde vogelspotplek in maart 1943:
“Een groot deel van het Haagsche Bosch is gesloopt. Het terrein van de broedvogelwaarnemingen van vorig jaar is geheel weg, tezamen met de roekenkolonie. Eén boom stond overeind, te midden van de chaos van de omgevallen en omgehakte bomen met in z’n takken een roekennest van vorig jaar. Het is een treurig gezicht, wanneer je als Hagenaar dat alles ziet. Het Bosch, voor velen een wandeloord, dat 10 keer tientallen jaren geleden tot stand is gekomen, wordt nu met één slag vernietigd. Hoe lang duurt ’t voordat zulke knapen van beuken en eiken en vele andere soorten allemaal weer zo hoog opgegroeid zijn? Tenminste wanneer het nog ooit in ere hersteld wordt, want daar kunnen na de oorlog huizen worden neergezet. Vlakbij de verwoesting zong een lijster, of liever gezegd hij imiteerde een grutto. Het klonk vrolijk, maar was ’t geen lijkzang op de gevelde bomen en ondergroei? Daarin zal geen lijster meer broeden.”
Tekst: Henk Kortekaas, bewerking door Lia van den Broek
Beeld: tekening van Henk Kortekaas in ‘Geheim vogeldagboek’
Bron: Kortekaas, Henk en Hans Peeters (2014), ‘Geheim vogeldagboek 1940- 1945’.
Eindredactie: Stichting 3 maart ‘45
"taart van tulpenbollen"
